TÜKETİCİ KREDİLERİ VE KREDİ KARTLARINDA HAKLARINIZIN KORUNMASI
Tüketici kredileri, bireylerin finansal ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bankalar ve finans kuruluşları tarafından sunulan en yaygın finansal ürünlerden biridir. Konut, araç, ihtiyaç kredileri, kredi kartı gibi farklı türlerde sunulan tüketici kredileri, ekonomik yaşamın önemli bir parçasıdır. Ancak kredi sözleşmelerinin karmaşık yapısı, faiz oranları, dosya masrafları ve temerrüt gibi konularda tüketicilerle bankalar arasında uyuşmazlıklar yaşanabilmektedir. Bu kapsamda avukatlık büromuz, tüketici kredileriyle ilgili her aşamada kapsamlı hukuki destek sunarak, haklarınızın korunmasını sağlamaktadır.
➣Tüketici Kredisi Türleri
-
İhtiyaç Kredisi: Genellikle eğitim, tatil, ev eşyası, elektronik cihaz gibi bireysel ihtiyaçların karşılanması amacıyla kullanılan kısa ve orta vadeli kredilerdir.
-
Kredi Kartı: Kredi kartı, bankalar veya finans kuruluşları tarafından bireylere sunulan ve bir limit dâhilinde harcama yapmalarına olanak tanıyan bir ödeme aracıdır.
-
Konut Kredisi: Ev sahibi olmak isteyen tüketicilere bankalar tarafından sağlanan uzun vadeli bir kredi türüdür. Konut kredilerinde genellikle alınacak taşınmaz üzerine ipotek konulur.
-
Taşıt Kredisi: Araç alımlarında kullanılan, genellikle araç üzerine rehin konulması suretiyle güvence altına alınan kredi türüdür.
-
Eğitim Kredisi: Üniversite, dil okulu veya diğer eğitim masraflarını karşılamak amacıyla sağlanan özel bir kredi türüdür.
➣Tüketici Kredilerinde Faiz Oranlarının Hukuka Aykırılığı
Tüketici kredilerinde uygulanacak faiz oranlarının, yasal üst sınırlar aşmamak kaydıyla bankalar ve finans kuruluşları tarafından belirlenmesi mümkündür.
✦ Akdi Faiz Oranı: Tüketici kredisi sözleşmesinde belirtilen ve borcun normal ödeme süresi içinde uygulanan olağan faiz oranıdır. Bankadan alınan kredilerde normal ödeme planı içerisinde akdi faiz ile kredi maliyeti belirlenmektedir. Yine kredi kartlarında asgari tutar ödendikten sonra kalan borca işleyecek faiz de işbu akdi faiz oranıdır. Bu oran sözleşmede yer almakla birlikte, Türk Borçlar Kanunu madde 88 uyarınca yasal faiz oranının %50’sinden fazla belirlenmiş olması hukuka aykırıdır.
✦ Temerrüt Faizi Oranı: Tüketicinin kredi taksit ödemelerinde temerrüde düşmesi (gecikmesi) halinde, bankalar tarafından uygulanacak faiz temerrüt (gecikme) faizidir. Kredi kartının asgari tutarının ödenmemesi hâlinde de yine temerrüt faizi işleyecektir.
➜Tüketici Kredisi Sözleşmeleri Yönetmeliğine göre temerrüt faizi, akdi faiz oranının %30 fazlasını geçemez. Bu düzenleme de bankaların keyfi bir şekilde yüksek faiz talep etmesini önleyerek tüketicinin korunmasını amaçlamaktadır.
➣Temerrüt Halinde Borcun Tamamının Muaccel Hale Gelmesi (Bankanın Tek Seferde Tahsil Hakkı)
Tüketici, kredi sözleşmesinde ve kredi kartı asgari ödeme tutarlarında ödemesi gereken taksitleri ödemediği takdirde, belli durumlarda borcun tamamının tek seferde tahsil edilmesi hakkı banka açısından doğabilmektedir. Bankanın, kalan borcun tamamını tek seferde talep edebilmesi için:
➀ Banka, Kendi Yükümlülüklerini Yerine Getirmiş Olmalıdır.
-
Banka, kredi borcunun tümünü talep etmeden önce, sözleşmeden doğan tüm yükümlülüklerini yerine getirmiş olmalıdır.
➁ Sözleşmede Borcun Tamamını Talep Etme Hakkı Bulunmalıdır.
-
Kredi sözleşmesinde, tüketicinin temerrüde düşmesi hâlinde bankanın tüm borcu talep edebileceğine dair bir hüküm yer almalıdır. Bu hüküm bulunmuyorsa, banka bu hakkı kullanamaz.
➂ Tüketici, Birbirini İzleyen En Az İki Taksidi Ödemede Temerrüde Düşmüş Olmalıdır.
-
Tüketici, birbirini takip eden en az iki taksiti ödemede gecikirse banka, borcun tamamını muaccel kılabilir. Örneğin, Ocak ve Şubat ayı taksitlerinin ödenmemesi, bankaya bu hakkı doğurur.
➃ Banka Tarafından Tüketiciye En Az 30 Günlük Süre Verilerek Yazılı Muacceliyet Uyarısında Bulunulmalıdır.
-
Bankanın, ardı ardına iki taksit ödemesinin son ödeme tarihine kadar yapılmamasını takiben tüketiciye son olarak en az 30 gün süre tanıması ve bu süre içinde borcun ödenmediği takdirde borcun tamamının muaccel hale geleceği konusunda yazılı ihtarda bulunması zorunludur. Bu bildirimde, ödenmeyen taksit tutarlarının, toplam borcun ne kadar olduğunun ve ödeme süresinin net bir şekilde belirtilmesi gerekmektedir.
⟡ Muaccel Hâle Gelecek Borcun Hesaplanması:
➜ Yukarıdaki şartlar gerçekleşse dahi, sonradan muaccel hale gelecek borcun hesaplanması sırasında yalnızca ana para dikkate alınır. Faiz, komisyon ve benzeri masraflar hesaba katılamaz.
➣Banka Hangi Durumda İcra Takibi Başlatabilir?
Banka, yukarıdaki koşulları eksiksiz olarak yerine getirdikten sonra, tüketiciye borcun tamamının muaccel hale geldiğini bildirmişse ve tüketici belirtilen sürede borcunu ödememişse yasal süreç başlatabilir. Bu durumda banka aşağıdaki adımları izler:
I. İlamsız Takip Başlatılması
▪️Banka, ilamsız takip yoluyla, doğrudan icra müdürlüğüne başvurarak tüketiciden borcun tamamını tahsil etmek için takip işlemi başlatabilir. Bu takip, ödeme emrinin borçluya tebliğ edilmesiyle başlar.
II. İtiraz ve Dava Süreci
▪️Tüketici, borcun varlığına, yukarıdaki muacceliyet koşullarının oluşup oluşmadığına ve faizin yanlış hesaplandığına dair itiraz edebilir. Nitekim uygulamada bankalar hızlı ve yanlış kararlar alarak hatalı ihtarlar gönderebildiği gibi faiz oranlarını da çoğu kez kanuni oranların üzerinde fahiş oranlarda hesaplamaktadırlar.
▪️İtiraz, icra takibini durdurur. Bu durumda banka tarafından itirazın iptali davası açılarak sürecin koşullarının oluşup oluşmadığı hâkim tarafından karara bağlanır.
▪️Eğer tüketici süresi içerisinde itiraz etmeyip takip kesinleşmişse, menfi tespit davası açarak borcun mevcut olmadığını ispat edebilir.
III. Haciz ve Satış İşlemleri
▪️Borç kesinleşirse, banka borcun tahsili için borçlunun maaşına, taşınır veya taşınmaz mallarına haciz koydurabilir. Yine malların icra marifetiyle satışa çıkartarak banka alacağının tahsili sürecine geçilebilir.
TÜKETiCi
HUKUKU
Çalışma alanı sayfasına dön.
Üst sayfaya dön.
BiLiŞiM VE fiKRi MÜLKiYET
HUKUKU
